W niedzielę w Gorajcu prapremiera pierwszego filmu o pańszczyźnie

23

W najbliższą niedzielę w Gorajcu odbędzie się specjalny pokaz filmu dokumentalnego „Niepamięć” zorganizowany przez Stowarzyszenia Folkowisko. Dokument opowiada o problemie pańszczyzny, który niemal nie istnieje w świadomości współczesnych Polaków.

fot. Kadr z filmu "Niepamięć"
fot. Kadr z filmu „Niepamięć”

Jak bardzo nasze „tu i teraz” jest konsekwencją dawnych podziałów na chłopów i panów? Czy ich potomkowie są w stanie dojść do porozumienia? Bohaterami filmu są Magdalena, która przedstawia się jako „wykształcona chłopka” i Franciszek – malarz-arystokrata. Na ekranie będzie można zobaczyć, dokąd zaprowadzi ich wyprawa na lubelską i podkarpacką wieś. „Niepamięć” to pierwszy film dokumentalny o pańszczyźnie.

Przedpremierowy pokaz filmu odbędzie się w niedzielę 7 grudnia w Chutorze Gorajec o godz. 17:00.

– Prapremiera będzie w Gorajcu, bo wieś jest dla nas najważniejsza, ale chcemy dotrzeć też do mieszkańców miast. „Niepamięć” pokażemy w Warszawie i Krakowie, a później w innych, dużych i małych miejscowościach – zapowiada Magdalena Bartecka, producentka i jedna z bohaterek dokumentu.

Po projekcji twórcy i bohaterowie produkcji razem z mieszkańcami wsi będą dyskutowali o pańszczyźnie i jej wpływie na dzisiejsze podziały społeczne. Na gości czeka też kulinarna niespodzianka.

Dokument wyreżyserował Piotr Brożek, absolwent Gdyńskiej Szkoły Filmowej i Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku i zdobywca głównej nagrody w konkursie Stowarzyszenia Homo Faber za film „2ndExit”. Jako asystent reżysera pracował przy filmach „Miłość” Sławomira Fabickiego (2012) i „Bogowie” Łukasza Palkowskiego (2014).

Pomysł na pierwszą w Polsce produkcję o pańszczyźnie powstał po wielu debatach i rozmowach prowadzonych przez członków Stowarzyszenia Folkowisko. Wynikało z nich, że Polacy niewiele wiedzą o systemie pracy niewolniczej, w którym funkcjonowali ich przodkowie i bardzo rzadko zdają sobie sprawę z dzisiejszych konsekwencji jego istnienia. Brakuje źródeł historycznych i osób pamiętających wydarzenia sprzed półtora wieku.

– Nie mając możliwości dotarcia do bezpośrednich świadków, postanowiliśmy podążyć tropem ich potomków – mówi Piotr Brożek. W filmie spotykają się Magdalena i Franciszek. Oboje mają świadomość swojego pochodzenia, ale każde z nich inaczej je postrzega. Franciszek twierdzi, że pochodzenie nie ma znaczenia i każdy jest kowalem własnego losu, z kolei Magdalena jest zdania, że determinuje ono naszą przyszłość. Śledząc ich rozmowy między sobą i z mieszkańcami wsi Gorajec i Chorążanka szukamy odpowiedzi na pytanie, czy podział na chłopów i panów nadal istnieje. Czy bohaterowie, potomkini ciemiężonych mieszkańców wsi i potomek arystokratycznych elit, nawiążą nić porozumienia? Czy pojednanie między nimi jest możliwe? – Staramy się nie dawać odpowiedzi i nie pokazywać tylko jednej interpretacji. Każdy powinien się zastanowić nad własną tożsamością – wyjaśnia Magdalena Bartecka.

Film współfinansowano ze środków Muzeum Historii Polski w ramach programu „Patriotyzm Jutra 2014”. Oficjalnym partnerem jest Stowarzyszenie Absolwentów Klasy BGŻ. Produkcję dofinansował także Urząd Miasta i Gminy Cieszanów.

elubaczow.com, Stowarzyszenie Folkowisko


Bądź na bieżąco i zostań jednym z ponad 14 tysięcy naszych obserwujących!

23 komentarze

  1. imbecylizm umysłowy wg. Wikipedii: Niepełnosprawność intelektualna (obniżenie poziomu rozwoju intelektualnego) – zaburzenie rozwojowe polegające na znacznym obniżeniu ogólnego poziomu funkcjonowania intelektualnego, któremu towarzyszy deficyt w zakresie zachowań adaptacyjnych (w szczególności niezależności i odpowiedzialności).

    Jeżeli sprawność intelektualna, mierzona testami standaryzowanymi, mieści się w przedziale jednego odchylenia standardowego poniżej normy i stan ten nie ma podłoża organicznego, a zachodzi deficyt umiejętności mówi się o obniżeniu poziomu intelektualnego (dawniej: ociężałości umysłowej) (DSM IV – niepełnosprawność wyuczona).

    Według definicji WHO: istotne obniżenie ogólnego poziomu funkcjonowania intelektualnego, oraz trudności w zachowaniu przystosowawczym, występujące przed 18 rokiem życia. Znane są przypadki nieuleczalne[1].

    Definicja Amerykańskiego Towarzystwa do Spraw Upośledzenia Umysłowego:

    Niepełnosprawność intelektualna jest to stan ujawniający się przed 18 rokiem życia, charakteryzuje się:

    *funkcjonowaniem intelektualnym znacznie poniżej przeciętnej

    *istotnym ograniczeniem niektórych osobistych umiejętności i sprawności w zakresie (lub wiecej) wymienionych zdolności:

    -umiejętność porozumiewania się,

    -sprawność w zakresie samoobsługi,

    -radzenie sobie z czynnościami dnia codziennego

    -sprawności interpersonalnych

    -umiejętności podejmowania decyzji (kierowanie sobą)

    -dbania o własne zdrowie i bezpieczeństwo

    -radzenie sobie w szkole

    -organizowanie czasu wolnego

    -radzenie sobie w pracy

  2. @Artur – mógłbyś więc wkleić coś, co by potwierdziło twoją tezę, że Tylko Ukraińcy byli chłopami pańszczyźnianymi, a Polacy już nie, na pewno to ktoś gdzieś opisał, nawet może najlepsze źródło wiedzy, jakim jest wikipedia. Albo, że chłopi niemieccy, czy też innych nacji nie byli tym objęci. Wikipedia ma takie hasło jak pańszczyzna. Pochwal się swoją wiedzą na temat niewolnictwa chłopów w Polsce.

  3. Temat to bardzo ciekawy, ponieważ prawie wszyscy pochodzimy z tej klasy społecznej, niezależnie, czy mieszkamy w Lubaczowie, czy pod Poznaniem itd. Bardzo jestem ciekaw tego filmu, choć do Gorajca nie dam rady przybyć:)

  4. Co tu wklejać jak sprawy kręcą się wśród Ukraińców,przecież te mordy na Wołyniu i w innych regionach były zawinione przez polaków bo ciemiężyli i trzymali pod butem biedny naród ukraiński,a który to postanowił zrzucić to jarzmo w taki a nie inny sposób.
    W Horyńcu zmiana burmistrza zmieniła historię tego regionu? Czy to zakamuflowany ukr ma odwagę podnieść głos?
    Popi święcili siekiery, widły i piły banderowcom! Zatajanie prawdy o zbrodni to prosta droga do nowych zbrodni.
    Film „Wołyń” będzie miał swoją premierę w pierwszym kwartale 2016 roku a robi go Polak Smarzowski Wojtek.
    „Kresowiaków zabito dwa razy, raz siekierami, a raz przez niepamięć”- mówi Wojciech Smarzowski. „Wołyń” ma być epickim dramatem historycznym, osadzonym na Kresach, podczas ludobójstwa dokonanego na Polakach.

  5. Cieszę się, że ktoś wreszcie zabrał się za ten temat, widziałem w Rudce krzyż dziękujący za wolność, a w Hucie Różanieckiej stoi dwujęzyczny (polsko-ukraiński) krzyż dziękczynny z roku 1848. Widać, że ważnym momentem dla naszych przodków było zniesienie poddaństwa i chyba radość z tego łączyła obydwa narody?

  6. Gorajec to matecznik banderowców bo tam bazę miała banda UpA a dowodził Iwan Szpontak „Zalizniak”. Jej rodowita mieszkanka obecnie zamieszkała w Przemyślu zainicjowała budowę pomnika na miejscowym cmentarzu gdzie obok nazwisk osób które zginęły z rak WP wpisano zastrzelonych banderowców którzy mordowali na terenie całego powiatu lubaczowskiego i ościennych.

  7. Jakieś tysiąc lat temu Rusini ze swym księciem Włodzimierzem użarli kawał Polski, potem my ich 700 lat temu pochłonęliśmy i udajemy, że ich nie było. Warto poznać trochę historii.

    Gorajec był nazywany stolicą UPA, to był taki ciąg – siedlisko: Lubliniec — Gorajec — Młodowce — Lasy Monasterskie. Ale tak na prawdę, to upowcy się przemieszczali, to sprawiało, że nie można było ich złapać.

    Co to ma wspólnego z pańszczyzną i Folklorem tak w ogóle?

  8. Wątpię, by ten Szopiński podjął się chwalebnej czynności, której bilans wyglądał tak:

    W czasie akcji zginęło 174 osoby, 32 kobiety, 35 dzieci oraz 19 osób powyżej 60 lat.

    Nawet na Wikipedii opisują to zdarzenie:

    http://pl.wikipedia.org/wiki/Zbrodnia_w_Gorajcu

    Naucz się chłopie historii. Nie masz zielonego pojęcia o tym, jak wyglądały tamte czasy. Utożsamiasz każdego Ukraińca z członkiem bandy UPA. Czy ty w ogóle wiesz co to była UPA? No to ci nakreślę skrótowo: upowcy to byli przeszkoleni przez Niemców najemnicy, którzy stanowili ich policję. Potem z tej policji zwiali i stanowili trzon UPA, wchodzili oni do wiosek i na siłę brali młodych ludzi w swe szeregi, jak ktoś się buntował to kulka w łeb jemu i jego rodzinie za zdradę Ukrainy. Tak samo jak w AK nie każdy Polak był, tak samo i UPA była taką organizacja militarną, składająca się z oddziałów, które głównie kryły się po lasach. Spalenie Gorajca i wymordowanie ponad 170 mieszkańców Gorajca w tym starców i dzieci było polskim odwetem za Rudkę. Ukraińcy zabili koło 60 to Polacy potroili liczbę i zabili ponad 170.

    Ukraińcy nie mogą nam wybaczyć na tych ziemiach, a my im… i karuzela się kręci. Tylko komu do czego to potrzebne???

  9. Dewiza oko za oko ząb za ząb jak najbardziej wymowna, ale gdy nasi mężczyźni walczyli wtedy na różnych frontach i nie było komu bronić rodzin wtedy bandyci mogli mordować w okrutny sposób za przyzwoleniem i poświęceniem swoich popów. Szkoda jedynie że twoja wiedza i historia jest wybiórcza.Prawie każdy Ukrainiec mały czy duży pomagał oun – upowcom.Poczytaj ich rzetelne i pełne prawdy w ich przekonaniu wspomnienia sprzed przesiedleń z tych terenów, które teraz piszą m.in. w internecie(znajdziesz nawet osoby z okolic Horyńca)jak to wtedy było,szkoda jedynie że niektórzy te wspomnienia piszą pod inicjałami nie podając nazwiska a tym bardziej imienia.Nadmieniam że te wylewne wspomnienia są spisywane przez Ukraińców przez co ma się rozumieć ta wylewność i szczerość wspomnień.

  10. Wieczna Chwała ppłk Stanisławowi Szopińskiemu
    (horyniec) nie używaj tego nicku więcej,Ciebie ktoś strasznie skrzywdził,przekazując ci taki przekaz historii.ukrainiec-to taki stan umysłu.Tutaj nie ma żadnego podłoża historycznego,literackiego,żadnej wybitnej postaci,po prostu nic.A negatywów aż nadto,Dlatego nie używaj nazwy tej pięknej miejscowości dla twych chorych wywodów

  11. @Horyniec Wy ukraińcy piszecie historię na nowo, nie interesuje mnie wasza historia bo jej nie macie!!!
    ppłk Szopiński brał udział w Powstaniu Warszawskim i widział ukraińskie zbrodnie na cywilach! Kto sieje w wiatr ten zbiera burzę!!!
    Wieczna Chwała ppłk Stanisławowi Szopińskiemu

  12. sprawa jest prosta. Oczywiście że nie każdy Ukrainiec był w UPA, wielu ratowało Polaków, swoich sąsiadów by nie raz za nich oddać życie z rąk tych bandytów. BANDYTÓW!-bo to nie była żadna armia , to była zgraja bandytów, rzezimieszków, niwyżytych morderców o ograniczonym umyśle i bez elementarnej wiedzy co do postępowania wobec ludności cywilnej. Dobrze, tutaj ktoś napisał-oni byli odważni do dzieci , kobiet i starców a w starciu z porządnymi i regularnymi oddziałami KBW spieprzali gdzie pieprz rośnie by tak jak Stiah niejaki,odebrać sobie życie. Pytam-co robi na cmentarzu w Werchracie pomnik poświęcony UPA? Gdzie są władze gminy Horyniec? to tak jakby w Tel Avivie postawić pomnik ku czci SS. Przecież to przestępstwo-budowa nielegalnego pomnika, gloryfikującego zbrodniarzy. Historia jest trudna, ale najpierw niech się przyznają do Wołynia a nie jak przez Zwiazku Ukraińców, który twierdzi że zadnej zbrodni tam nie było. W 2016 roku świat się dowie za sprawą filmu WOŁYŃ W.Smarzowskiego. A tych co są tacy odważni i bronią banderowców-wycieczka all exclusive do Donbasu. Pokażą jacy to są odważni (do czasu aż jakiś dywizjon Iskanderów ich nie wystraszy) To tyle

zostaw odpowiedź

Please enter your comment!
Please enter your name here