„Pokażę wam, jak Polak walczy i umiera”- 75. rocznica śmierci gen. Stanisława Dąbka

6
fot. Archiwum
fot. Archiwum

„Pokażę wam, jak Polak walczy i umiera” – pod tym hasłem dziś rozpoczynają się uroczystości związane z 75. rocznicą śmierci gen. Stanisława Dąbka. W Gminie Lubaczów w jego intencji odprawiane będą Msze Święte, przeprowadzone uroczyste akademie, odbędzie się projekcja filmu „Pułkownik Dąbek. Obrona Gdyni 1939” i XXII Bieg im. gen. Stanisława Dąbka.

W tym roku mija 75 lat od śmierci gen. bryg. Józefa Kustrona, jak również gen. Stanisława Dąbka. W naszym regionie oddano honor Kustroniowi – dowódcy 21. Dywizji Piechoty Górskiej, odsłaniając pamiątkową płytę w Zespole Szkół w Lubaczowie oraz składając wiązanki kwiatów pod pomnikiem na „Horaju” w Oleszycach. Z kolei dzisiaj rozpoczynają się uroczystości upamiętniające gen. Stanisława Dąbka – pułkownika piechoty Wojska Polskiego, dowódcy Morskiej Brygady Obrony Narodowej i p.o. dowódcy Lądowej Obrony Wybrzeża podczas kampanii wrześniowej. Organizatorami pięciodniowych obchodów są Gminna Biblioteka Publiczna w Lubaczowie z/s w Baszni Dolnej oraz Szkoła Podstawowa nr 1 im. gen. Stanisława Dąbka. Mottem, pod którym odbywają się uroczystości są słowa „Pokażę wam, jak Polak walczy i umiera” – wyryte są na pomniku na grobie płk. Dąbka w Gdyni na Cmentarzu Obrońców Wybrzeża.

Plan uroczystości przedstawia się następująco:

18 wrzesień
XXII Bieg im. gen. Stanisława Dąbka
start – plac przy świetlicy w Dąbkowie/ meta – stadion Miejskiego Ośrodka Sportu w Lubaczowie
godz. 10.00 szkoły podstawowe
godz. 11.00 gimnazja
godz. 11.30 szkoły średnie

19 wrzesień
Święto Szkoły Podstawowej nr 1 im. gen. Stanisława Dąbka
godz. 10.00- Msza św. w kościele p.w. św. Karola Boromeusza
godz. 11.00- akademia poświęcona patronowi szkoły

25 wrzesień
godz. 16.00- Msza św. w kościele p.w. Serca Pana Jezusa w Dąbkowie
– poświęcenie miejsca pod obelisk
godz. 18.00- projekcja filmu „Pułkownik Dąbek. Obrona Gdyni 1939”(świetlica Dąbków)

26 wrzesień
godz. 10.00 – konkurs „Obywatel Rzeczypospolitej Polskiej” z udziałem finalistów- SP nr 1 w Lubaczowie
godz. 11.00 – projekcja filmu „Pułkownik Dąbek. Obrona Gdyni 1939”
godz. 12.00 – obiad
godz. 15.30 – uroczysta sesja Rady Gminy Lubaczów poświęcona uhonorowaniu postaci gen. Dąbka (sala narad Starostwa Powiatowego w Lubaczowie)

27 wrzesień
„Śladami gen. Dąbka”
Godz. 10.00 – wycieczka delegacji szkół z terenu Miasta i Gminy Lubaczów oraz ze Szkoły Podstawowej nr 1 w Nisku do miejsc związanych z gen. Dąbkiem

Świetlica w Opace
godz. 15.30
– „Przeszłość zachowana w pamięci staje się częścią teraźniejszości”- Tadeusz Kotarbiński
– montaż słowno-muzyczny w wykonaniu uczniów SP nr 1 w Lubaczowie
– spotkanie autorskie z Zygmuntem Kubrakiem, promocja książki „Generał Stanisław Dąbek”
– wspomnienia o generale: Szczepan Łukasiewicz, Teresa Łukasiewicz-Bolanowska, Joanna Rudnik
– projekcja filmu „Pułkownik Dąbek. Obrona Gdyni 1939”
– poczęstunek

Stanisław Dąbek urodził się 28 marca 1892 w Nisku. W latach 1901-1905 uczęszczał do szkoły wydziałowej w Lubaczowie, gdzie ukończył 5 i 6 klasę. Maturę zdał w Sokalu, w studium nauczycielskim. Pracę zawodową rozpoczął w Bóbrce, miejscowości w okolicach Lwowa, jednocześnie studiował prawo na Uniwersytecie Lwowskim. W chwili wybuchu I wojny światowej, jako ochotnik rozpoczął służbę w Cesarsko Królewskiej Armii. Walczył w Karpatach i we Włoszech. Po powrocie do kraju brał udział w wojnie polsko-ukraińskiej oraz polsko-bolszewickiej. Na początku listopada 1918 r. przybył do Lubaczowa, gdzie do grudnia tego roku organizował oddział wojskowy na tyłach frontu ukraińskiego, który wówczas przebiegał wzdłuż Sanu od Jarosławia do Przemyśla. W okresie Bożego Narodzenia 1918 r. podczas napadu wojsk ukraińskich na Lubaczów bohatersko bronił ze swym oddziałem miasta, doprowadzając do rozbicia grupy Kleea. Za tę obronę otrzymał obywatelstwo honorowe.

W przededniu II wojny światowej, pod koniec lipca 1939 r. został wyznaczony dowódcą Morskiej Brygady Obrony Narodowej i p.o. dowódcą Lądowej Obrony Wybrzeża. W pierwszych dniach kampanii wrześniowej, gdy jego żołnierze zostali odcięci od reszty kraju, po ciężkich walkach w pierwszej dekadzie miesiąca pułkownik zdecydował się oddać rejon Gdyni i zorganizować dalszą obronę na Kępie Oksywskiej. 14 września 1939 r. doszło do generalnego wycofania się jego oddziałów na nowe pozycje. Ranny płk. Dąbek nie mając już siły walczyć, a jednocześnie za wszelką cenę nie chcąc się poddać Niemcom, odebrał sobie życie strzałem w usta. Tuż przed śmiercią pułkownik nakazał przerwanie ognia, aby oszczędzić pozostałych przy życiu żołnierzy. Po śmierci, w 1964 roku, awansowano go na generała brygady. Odznaczono go Srebrnym Krzyżem Orderu Virtuti Militari, Medalem Niepodległości, dwukrotnie Krzyżem Walecznych i Złotym krzyżem Zasługi. Pośmiertnie otrzymał Order Krzyża Grunwaldu II klasy. Jego ciało spoczęło w Gdyni.

I.H., elubaczow.com


Bądź na bieżąco i zostań jednym z ponad 14 tysięcy naszych obserwujących!
Śledź profil Redakcja Elubaczow na Facebooku.

6 komentarze

  1. Powiem wam ludzie, że u nas to tylko pomniki, pamiątkowe płyty, obelisk, a kiedy jakiś inwestor zostanie do nas ściągnięty, kiedy zacznie się władza samorządowa zastanawiać nad poprawą życia ludziom młodym? Papież Jan Paweł II prosił by czcić jego pamięć, nie budując pomniki czy nadawać jego imieniem nazwy ulic czy szkół, a by czynić jak najwięcej dobra innym, pomagać biednym.

  2. Mam troszeczkę mieszane odczucia odnośnie dmuchania w balon historii na temat płk.Dąbka przy całym szacunku dla żołnierzy, którzy walczyli we wrześniu 1939 ,jeśli żołnierz odbiera sam sobie życie w obliczu klęski , czy jest bohaterem, moim zdaniem nie. Czy jak by każdy żołnierz Polski tak zrobił po przegranej bitwie to mielibyśmy armie samobójców, nikt by nie walczył w Anglii,nikt by nie walczył w ZSRR,nikt by nie zdobywał Monte Cassino ,czy wspominalibyśmy np.prawdziwego bohatera i żołnierza mjr Henryka Dobrzańskiego „HUBALA” gdyby odebrał sobie życie prawdopodobnie nie.Nurtują mnie pytania czy nie jest to Bohater kontrowersyjny a wręcz tragiczny ,któremu możemy współczuć a nie mówić dzieciom że w obliczu niepowodzenia i klęski należy odebrać sobie życie,które jest najwyższym dobrem jakie dał nam Bóg .

  3. Akurat postawa Dąbka jak najbardziej odnosi się do teraźniejszości. Oto osoby publiczne w czasie wyborów obiecują wyborcom cuda. Potem wyjeżdżają i szybko o tym zapominają. W przypadku wykrytych afer mówią, że to pomyłka, że nie ustąpią ze stołków. Przed wojną liczyło się słowo i honor. Nie tylko żołnierze ale i politycy nie mogąc spełnić danego słowa popełniali samobójstwo. Dobrze byłoby obecnym celebrytom o tym przypomnieć.
    Co do związku Dąbka z Lubaczowem? Po I wojnie grasowali w okolicach Ukraińcy, Niemcy, Austriacy… Mordowano i palono… Ludzie ze wsi uciekali do miast (np. Lubaczów) szukając ratunku. Gdyby Dąbek nie zorganizował skutecznej obrony to niektórych przodków obecnych forumowiczów pewnie by nie było, więc również nie byłoby ich samych?

zostaw odpowiedź

Please enter your comment!
Please enter your name here